به نقل از «جام جم آنلاین»

نجات کودکان از کنج افسردگی

تاریخ انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۰۹۶۹۹

در حالی که کودکان در شرایطی که دیگر خبری از گردش و بازی، تفریحات و ارتباطات بیرون از خانه یا مهد کودک و مدرسه نیست به‌شدت مستعد آن هستند در کنج انزوای خود فرو بروند و احساس اضطراب و ناامنی کنند، بدخلقی و کاهش توجه والدین نیز به این وضع دشوار دامن می‌زند.

در ادامه گفت‌وگوی ما را با دکتر ناهید کرمانی، روان‌شناس با هدف آگاهی‌بخشی به والدین برای تشخیص سریع‌تر نشانه‌ های افسردگی در کودکان می‌خوانید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آیا کودکان در کمتر از هفت‌ سالگی هم دچار افسردگی می‌شوند؟

بله. متاسفانه تحت‌تاثیر شرایطی که بچه‌ها در آن تربیت می‌شوند علائم افسردگی در سنین کمتر از هفت‌ سال نیز مشاهده می‌شود. یکی از علائمی که نشانه افسردگی است خشونت بچه‌هاست. کودکان مبتلا به افسردگی به‌شدت پرخاشگرند، زود عصبانی می‌شوند یا برعکس، گوشه‌گیر و بی‌رمق هستند. چنین کودکانی در تعاملات اجتماعی و تحت تاثیر اتفاقاتی که بچه‌های دیگر را خوشحال می‌کند مثل بازی‌کردن و هدیه‌خریدن و حتی دیدن کارتون و استفاده از اسباب‌بازی‌ها قرار نمی‌گیرند و هیچ واکنش مثبتی به این نوع تعاملات نشان نمی‌دهند.

در این صورت باید به‌دنبال چه واکنش‌ها و نشانه‌هایی در کودک باشیم که خبر از بروز افسردگی در او بدهد؟

از علائمی که در افسردگی کودکان بسیار قابل توجه است کاهش وزن یا پرخوری و افزایش وزن آنهاست. چنین کودکانی معمولا بی‌رمق و کسل هستند و انرژی کافی برای بازی و تحرک روزانه ندارند. البته برخی دیگر از این کودکان به‌شدت به‌والدین‌شان می‌چسبند که به‌دلیل سبک دلبستگی ناایمن آنهاست. این کودکان از آنجا که اضطراب زیادی را تحمل می‌کنند، حتی زمانی که یکی از والدین در خانه است نیز حاضر نیستند در اتاق‌شان بازی کنند و می‌خواهند مادر یا پدرشان را حتما ببینند. این کودکان در تعاملات اجتماعی وارد نمی‌شوند، به‌شدت احساس ناامنی می‌کنند و صدای بسیار آرام یا به‌شدت بلند دارند. این کودکان فقط مادرشان را قبول دارند یا به‌شدت خجالتی یا نسبت به والدین خود بی‌تفاوت هستند.

چه عواملی می‌تواند منجر به افسردگی در کودک شود؟

یکی از عوامل اساسی، سبک دلبستگی است. مادری که به موقع نسبت به علایق و نیازهای فرزندش پاسخ نمی‌دهد و در دسترس نیست، زمینه افسردگی را در فرزندش فراهم می‌کند. پدر یا مادری که در دسترس نیست و نمی‌تواند با فرزندش به‌موقع راجع به نیازهایش صحبت کند یا قلدر و پرخاشگر است، زمینه افسردگی را در فرزند ایجاد می‌کند. دعواهای خانوادگی نیز می‌تواند به افسردگی کودک منجر شود. همچنین والدینی که ساعت‌های زیادی خارج از خانه مشغول فعالیت‌اند و کودک زمان کمی آنها را می‌بیند به افسردگی کودک دامن می‌زند. همین‌طور بیماری‌ها، انزوای کودک، طردشدن از سوی والدین و نیز بروز طلاق در خانواده و زندگی نزد یکی از والدین، بیماری‌های جسمی و گاهی وراثت و ژنتیک در افسردگی کودک نقش دارد.

بهترین راه‌های تشخیص افسردگی کودک از سوی والدین چیست؟

والدین باید به تعاملات کودک خود توجه کنند و ببینند آیا با دیگران راحت است یا خیر. آیا منزوی است، ساعت خوابیدن، بیدارشدن، پرخوری و کم‌خوری‌اش غیرعادی است، میزان بازی و فعالیت و برخوردش با دوستانش چگونه است و این‌که واکنش او نسبت به آنچه کودکان را به‌طور معمول خوشحال می‌کند، چگونه است.

آیا لزوما باید از گفته‌های کودک متوجه افسردگی او شد یا تغییر رفتار خاصی مثل پرخاشگری، بی‌علاقگی به بازی، شاد نبودن و گریه‌کردن نشانه افسردگی است؟

همان‌طور که اشاره کردم به رفتارها و گفتارهای کودک در کنار هم باید توجه شود.

آیا طولانی‌شدن اختلالات غذایی و خواب هم می‌تواند نشانه افسردگی کودک باشد؟

مسلما اختلالات طولانی در غذاخوردن و خواب نشانه افسردگی کودک است.

نشانه‌های فیزیکی مثل درد شکم یا سردرد چطور؟

در برخی موارد، دردهای روان‌تنی (سایکوسوماتیک) مثل درد شکم و سر می‌تواند نشانه افسردگی در کودک باشد. یعنی کودک با بروز این دردها می‌خواهد از توجه بیشتری از سوی والدین برخوردار شود.

آیا خانه‌نشینی در همه‌گیری کرونا می‌تواند خطر افسردگی در کودکان را نیز تشدید کند؟

در شرایط فعلی افسردگی در کودکان به این دلیل شدت گرفته که بچه‌ها از رفتن به پارک، مهدکودک و داشتن روابط اجتماعی دور شده‌اند. علاوه بر آن خود والدین هم به‌دلیل مشغله یا بیکار شدن و مشکلات خلقی و عاطفی‌شان نتوانسته‌اند با فرزندانشان ارتباط خوبی برخوردار کنند. همه این مسائل در انزوای کودکان و طرد آنها نقش مهمی داشته‌است.

درمان‌های پیشنهادی به والدین چه هستند؟

برای این‌که والدین بتوانند کودکان شاد و سرحالی داشته‌باشند باید به نیازهای اساسی آنها پاسخ دهند؛ نیاز به بقا، خورد و خوراک، نوازش‌کردن، محبت‌ به کودکان، نیاز به بازی و درنظرگرفتن تفریح برای کودکان. در کنار آن گفت‌وگوهای بدون پرخاش با کودک داشته‌باشند و از خشونت و پرخاشگری با کودک و در فضای خانه پرهیز کنند. کودکان را وادار و مجبور به کاری نکنند و با آنها تعامل داشته‌باشند. همچنین ساعتی را به بازی‌کردن با کودک اختصاص دهند و برای آنها ایجاد تنوع کنند. به‌علاوه والدین نباید کودکان را با دادزدن و سرکوب‌کردن مجبور به پذیرش خواسته‌های خود کنند. ناگفته نماند اگر پدر یا مادری از اضطراب یا افسردگی رنج می‌برد باید به درمان خودش توجه کند و در مورد کودک‌شان نیز با مشاهده نشانه‌های افسردگی به مشاور و درمانگر مراجعه کنند.

پونه شیرازی - سلامت / روزنامه جام جم

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: کودکان افسردگی افسردگی کودکان کاهش وزن پرخوری افسردگی در کودک نشانه افسردگی افسردگی کودک بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۰۹۶۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همدلی با کودکان، مهارتی که خانواده‌ها با آن غریبه‌اند

ایسنا/خراسان رضوی یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی گفت: اگرچه فراگیری همدلی با کودکان مهارتی بسیار مهم و ضروری است، اما بسیاری از خانواده‌ها با آن غریبه‌اند و آگاهی از آن ندارند.

سمیه سلیمانی در گفت و گو با ایسنا، مهارت‌های زندگی را لازمه بهزیستی دانست و افزود: فراگیری آشنایی با مهارتی تحت عنوان «همدلی» یا به عبارتی درک احساس دیگران ضروری است.

وی با بیان اینکه روانشناسان از سال ۱۹۵۷ تلاش داشتند تا دریابند منشاء همدلی کجاست و چگونه می‌توان فرزندان همدل‌تری تربیت کرد، اظهار کرد: بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده مشخص شد در کنار عواملی چون نظم و انضباط، گرمی و عشق در رابطه، صبوری، تأیید و تشویق و تنبیه به موقع والدین، بهترین پیش‌بینی کننده همدلی در مردان و زنان ۳۰ ‌ساله رابطه‌ای بود که آن‌ها در ۵ سالگی با والدین خود داشتند.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی بیان کرد: در این تحقیقات مشخص شد هرچه رابطه والدین و فرزندان در سنین دبستان خوب و صمیمی‌تر باشد، کودکان، همدلی (توانایی درک احساسات و عواطف دیگران و دیدن دنیا از زاویه دید آن‌ها) را بهتر یاد می‌گیرند و بزرگسالان همدل‌تری می‌شوند و هرچه رابطه والد و فرزندان در این سنین رو به سردی و فاصله و «ول کن بابا» و حوصله‌اش را ندارم پیش رود در بزرگسالی احتمال اینکه کودک به سمت خودمحوری، خودکامگی، بی‌توجهی به حال و احوال و خواسته‌های دیگران پیش رود، بیشتر است.

وی در پاسخ به اینکه چطور می‌توان مهارت همدلی خود را ارتقاء داد؟ گفت: همان‌طور که گفته شد این یک مهارت مهم برای ایجاد رابطه قوی و ارتباط مؤثر است.

سلیمانی با بیان اینکه برای فراگیری و بهبود مهارت همدلی چند راه وجود دارد که می‌توان آنها را به کار گرفت، اذعان کرد: تمرین گوش دادن فعال، خود را جای آن‌ها گذاشتن، توجه کردن به نشانه‌های غیرکلامی، تمرین کردن ذهن آگاهی، خواندن داستان و به دنبال بازخورد بودن بخشی از این راه‌ها برای بهبود مهارت همدلی است.

وی با تأکید بر اینکه باید گوش دادن فعال را تمرین کرد، افزود: وقتی فرزندتان با شما صحبت می‌کند بدون وقفه با تلاش برای ارائه راه‌حل به آنچه می‌گوید تمرکز کنید. با برقراری تماس چشمی، تکان دادن سر و پرسیدن سؤالات «شفاف» نشان دهید به او گوش می‌دهید.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی همچنین از والدین خواست خود را جای فرزندشان بگذارند و سعی کنند مسائل را از دید طرف مقابل ببینید، مثلاً تصور کنید اگر در موفقیت‌های آن‌ها بودید چه احساسی داشتید یا سؤالاتی بپرسید تا درباره تجارب آن‌ها بیشتر بدانید.

وی با بیان اینکه باید به نشانه‌های غیرکلامی توجه کرد، تصریح کرد: مردم اغلب احساسات خود را از طریق زبان بدن، لحن صدا و حالات چهره خود بیان می‌کنند باید به این نشان‌ها توجه کرد تا درک بهتری از احساس طرف مقابل داشته باشید.

سلیمانی همچنین تمرین کردن ذهن آگاه را ضروری دانست و افزود: ذهن می‌تواند به شما کمک کند تا آگاهی بیشتری ‌نسبت به افکار و احساسات خود ایجاد کنید که به نوبه خود می‌تواند به درک بهتر و همدلی با دیگران کمک کند.

وی در خصوص خواندن داستان گفت: این کار می‌تواند به شما کمک کند تا مهارت‌های همدلی خود را توسعه دهید، زیرا به شما امکان می‌دهد جهان را از دیدگاه‌های مختلف ببینید و احساسات و انگیزه‌های شخصیت داستانی را درک کنید.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با تأکید بر اینکه والدین باید به دنبال بازخورد باشند، اظهار کرد: باید از دوستان و اعضای خانواده در مورد مهارت‌های همدلی خود بازخورد بخواهید. آن‌ها ممکن است بتوانند پیشنهاداتی در مورد چگونگی بهبود شما ارائه دهند.

وی خاطرنشان کرد: همدلی مهارتی است که با تمرین و تلاش می‌توان آن را توسعه داد. با تمرکز بر درک و ارتباط با دیگران، می‌توان مهارت‌های همدلی خود را بهبود ببخشید و روابط قوی‌تری ایجاد کنید.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در پایان گفت: اگرچه فراگیری همدلی با کودکان مهارتی بسیار مهم و ضروری است اما بسیاری از خانواده‌ها با آن غریبه‌اند و آگاهی از آن ندارند.

انتهای پیام